Behalve de ruggenprik en opioiden heb je ook de mogelijkheid van niet-farmacologische pijnbestrijding, oftewel pijnbestrijding zonder toediening van medicijnen. De desbetreffende methodes berusten op het stimuleren of remmen van bepaalde functies van je lichaam. Voorbeelden hiervan zijn: TENS, acupunctuur en hypnose. Deze vormen van pijnstilling zijn de enige die ook thuis toegepast kunnen worden.

TENS (Transcutane Electrische Neuro Stimulatie) is een pijnverlichtingsmethode die berust op de Gate Control Theory van Melzack en Wall.

Volgens de Gate Control theorie kan de doorgifte van pijnprikkels beïnvloed worden. Pijnprikkels kunnen de ‘poort’ naar de hersenen alleen openen als ze sterk genoeg zijn. Andere prikkels, zoals electrische pulsen via de huid, zorgen ervoor dat de ‘poort’ voor pijnprikkels gesloten wordt. Bovendien zou het lichaam endorfines aanmaken. Het wordt veel gebruikt in de fysiotherapie en bij chronische pijn, waar het een bewezen effect heeft. Sinds midden jaren zeventig wordt het ook gebruikt bij bevallingen.

Door middel van electrische pulsen via de huid zou de geleiding van pijnprikkels worden beïnvloed en zou het lichaam endorfinen aanmaken: lichaamseigen pijnstillers.

TENS

TENS is een apparaat dat via vier electrodes die je op je rug plakt, lichte electrische pulsen geeft. Je kunt zelf de sterkte van de pulsen aanpassen. Hoe hoger de sterkte, hoe beter de pijnstillende werking.
De stimulatie van de zenuwen vindt plaats via op de huid aangebrachte pads. Langdurig gebruik van de TENS is niet schadelijk en de TENS heeft geen bijwerkingen.
TENS kan ook gebruikt worden voor stimulatie van de spieren, banden en pezen.
In het lichaam zijn er zowel dikke als dunne zenuwvezels te vinden. De hele dunne zenuwen zijn de pijnzenuwen. Als deze dunne zenuwen geprikkeld worden, geven deze pijnsignalen door aan de hersenen, je voelt dan pijn. Door gelijktijdig de dikke zenuwen te stimuleren met TENS kan het doorgeven van de pijnsignalen geblokkeerd worden. De dikke zenuwen zijn sterker dan de pijnzenuwen. Door de TENS te gebruiken kun je de dikke zenuwen stimuleren, waardoor je minder pijn kunt voelen.
Vrouwen die TENS gebruikt hebben tijdens de bevalling, zijn over het algemeen positief daarover, en willen het bij een volgende bevalling weer gebruiken (variërend van 60 tot 78%). In een studie waarbij verschillende pijnbestrijdingsmethodes werden vergeleken, scoorde TENS beter dan pethidine.

Aangezien de bevallende vrouw de controle heeft over de toediening, dosering, en het gebruik van de pijnstilling, geven deze methodes de vrouw het gevoel dat ze controle heeft over haar bevalling. Alleen al dit effect heeft een positieve invloed op de beleving van de bevalling en de pijn.
Voordelen van TENS:
•  je kunt gewoon bewegen en rondlopen
•  er zijn geen risico’s voor het kind
•  het is te gebruiken bij een thuisbevalling
•  je bepaalt zelf hoe hoog of hoe laag je de intensiteit van het apparaat zet
•  TENS wordt door sommige verzekeraars vergoed.
Nadelen van TENS:
•  het moet af onder de douche of in bad
•  soms kunnen de draden hinderlijk zijn